یکی از آفت‌های نوشتن، درشت نویسی است. درشت نویسی یعنی پیچیدگی‌های زبانی، یعنی لغات دهن‌پرکن و بی‌خاصیت، یعنی جملات بلند، یعنی پاراگراف‌های طولانی و خسته‌کننده. از نظر من، نویسنده واقعی کسی است که درست می‌نویسد، نه درشت! تعریف من از درست نویسی با تعاریف موجود کمی تفاوت دارد. من معتقدم درست نویسی در اصل به معنای «درست خوانی» است؛ یعنی به گونه‌ای بنویسیم که مخاطب بتواند با یک دور خواندن، حرف ما را متوجه شود.
برای اینکه بتوانیم به درست نویسی برسیم باید بتوانیم ساده بنویسیم. ساده نویسی یعنی دوری کردن از هرگونه پیچیدگی و اضافات. یک اصل وجود دارد به نام اصل سادگی یا همان KISS Principle که در همه ابعاد زندگی، به ویژه نوشتن، کار می‌کند. به تجربه برای من ثابت شده که اصل KISS برخلاف اسم غلط‌اندازش (!) موجب تقویت قوای نویسندگی می‌شود، درست مثل هویج برای قوای بینایی.
سادگی یعنی Keep it short and simple
تمام حرف من همین عنوانی است که در بالا می‌بینید: ساده و کوتاه باش! و فقط خدا می‌داند که سخت‌ترین کار دنیا همین «ساده بودن» است. اینکه بتوانی با وسوسه «همه چیز را نگه داشتن» مبارزه کنی؛ اینکه بتوانی در هنگام هرس کردن و ویراست مقاله‌ات، از بعضی واژه‌ها دل بکنی؛ اینکه بتوانی با کمترین واژه‌ها، بزرگترین مفاهیم را منتقل کنی.
در واقع، اصل سادگی درباره دل کندن از چیزهایی هست که دوست‌شان داریم، اما اضافی هستند و کمکی نمی‌کنند.
اصل سادگی و درست نویسی
ساده نویسی فقط به حذف واژه‌ها و پاراگراف‌های اضافی محدود نمی‌شود، بلکه ملزوماتی دارد. برای اینکه نوشته خلوتی داشته باشیم باید قبل از آن ذهن خلوتی داشته باشیم. یعنی قبل از نوشتن باید اضافات و زوائد را از محیط اطراف‌مان حذف کنیم تا ذهن ما آرام بگیرد و خلوت‌نویسی آغاز شود.
پیشنهاد میکنم قبل از نوشتن میزتان را خلوت کنید. یک عکس هم از میز کار خودم در علی‌بابا ضمیمه پرونده کردم تا با رسم نمودار توضیح داده باشم. برای شخصِ من، نشستن پشت یک میز شلوغ به نوشتن متنی شلوغ و درهم‌برهم منجر می‌شود.
حذف زوائد قبل از نوشتن فقط مربوط به میز کار نیست و باید تلفن همراهت را هم بی‌صدا کنی. همچنین پنجره‌های اضافی ویندوز را ببند، پنجره اتاق را هم ببند، اگر سروصدای خیابان تمرکزت را به هم می‌زند. به طور کلی، همه عوامل مزاحم را حذف کن و سپس شروع به نوشتن کن تا معجزه کنی.
در پایان لازم می‌دانم تایید کنم که این راهکارها نسخه‌ای نیست که برای همه تجویز شود، بلکه فقط آن را به اشتراک گذاشتم تا بدانید که برای من کار کرده؛ شاید برای شما کار کند، شاید هم نه.
پانوشت ۱: اگر بخواهم در مورد عکس صادق باشم، میز من همیشه هم این‌قدر خلوت نیست؛ همان‌طور که گفتم، ساده بودن سخت‌ترین کار دنیاست.
پانوشت ۲: برای آموزش ساده نویسی یک کتاب مناسب وجود دارد به نام «بهتر بنویسیم» که از این لینک قابل تهیه است.
سلام
اول اینکه تیتر خیلی خوبی برای نوشته ات انتخاب کردی تبریک میگم.
نکته دوم اینه که واقعا دل کندن از بعضی واژه ها مثل جون دادنه.
همونطور که گفتی خیلی سخته ولی من خودم خیلی وقته این کار رو تمرین میکنم.
نکته سومت فوق العاده بود. ذهن مرتب و خلوت تاثیر شگرفی در نوشتن داره.
این بلا سر من اومده. واقعا خیلی از وقتها ذهنم پر بوده از مطلب ولی به دلیل همین آشفتگی هیچی نتونستم بنویسم.
قلمت پایدار
محمدرضای عزیز سلام
خوشحالم که در این تجربه با هم هم‌عرض شدیم.
واقعا خلوت نگه داشتن ذهن و محیط اطرف، بسیار سختیه.
پایدار باشی.
خیلی خوب بود. منم هر روز با همچین چیزهایی درگیرم. توی همه چیز به اصل سادگی اعتقاد دارم. چه نوشتن چه زندگی کردن و چه حتی توی لباس و پوشش و محیط زندگی و غیره. همیشه جواب میده.
جالب تر اینه دقیقا یک لپ تاپ عین همینی که توی عکس هست دارم که همه ی کار و زندگیم شده کار کردن و تایپ کردن با این لپ تاپ.
موفق باشید
مائده عزیز لطف داری.
به نکته خوبی اشاره کردی. ساده بودن یه تمرین روزانه به حساب میاد که باید هر روز براش تلاش کرد.
پایدار باشی.
خیلی با نظرتان موافقم آقای فراهانی
امیدوارم پیروز و موفق باشید
سپاس از نظرتون
مرسی یوسف مثل همیشه نکاتی برای یادگرفتن تو مطلبت بود
من هم مثل تو فکر میکنم ما دچار آفت قلمبه‌گویی هستیم، مطمئنم تو هم با این مورد برخورد داشتی که طرف تو صحباتاش بجای اینکه بگه “احساس میکنم” میگه “سنس من اینه” و اتفاقا و متاسفانه اینکه استفاده از کلمات انگلیسی در محاوره، گوینده رو در نگاه شنونده خفن جلوه میده هر چقدر هم چرت بگه.
سجاد عزیز لطف داری.
مثال خیلی خوبی زدی. انگلیسی-فارسی حرف زدن آفتی هست به جون خیلی از ماها افتاده.
یه بار یه آژانس تبلیغات با هدف سرگرمی جریمه گذاشت برای هر کسی که ترکیبی حرف بزنه.
باید تو علی بابا هم اجراش کنیم 🙂
مقاله خوبی نوشتید، من خیلی استفاده کردم. فقط اشاره نکردید که چگونه باید درست نویسی رو تقویت کنیم. من هم مثل بقیه درگیر پیچیده نویسی و درشت نویسی هستم و به دنبال راهکار هستم. ممنون
سپاس از شما. نظر لطفتونه.
کلمه «کپی رایتینگ» رو سرچ کنید. به یک مقاله از وبلاگ من می‌رسید که اونجا تعدادی کتاب برای آموزش این حوزه معرفی کرده‌ام.